Sevgili Gazi Emet okurları. Bu sayımızdan itibaren her hafta Araştırmacı yazar Ahmet Demircan’ın Emet ve Hisarcık bölgelerimize ait tarihi belgeleri ile makalelerini içeren yazı dizimize başlıyoruz. Tarihi Emet yangını, 1927 Emette esnaflar, Emet ve Hisarcık ilk nüfus sayımları,Hisarcıktan tarihi birkaç türkü ve çeşme hikayeleri,Nazik kız hikayesi Tekke ve zaviyeler vb. zengin içerikli makalelerimiz Ahmet Demircan imzasıyla her Salı sizlerle olacak. Keyifli okumalar…
Ahmet DEMİRCAN Kimdir?
1984 Simav doğumludur. 2007 Yılında Gazi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü, 2010 yılında ise A.Ü İ.İ.B.F Kamu yönetimi bölümlerini bitirdi. Aynı yıl Gazi Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsünde Halk edebiyatı bölümünde aşıklık geleneği üzerine hazırladığı tezle yüksek lisansını tamamladı. 2007 yılından beri MEB bünyesinde Edebiyat öğretmenliği yapan Demircan’ın ,Ulusal ve yerel birçok gazete ve dergide yüzden fazla tarihimakaleleri yer aldı.
Yayımlanmış bazı kitapları ;”Yusuf Cemil beyin Kütahya Günlükleri,İç ege yörükleri,Germiyan diyarında,Eğrigöz kazası nüfus defteri,Dervent’ten Derbente..” olan yazarımızın basılı 11 kitabı bulunmaktadır.
1893 Emet Yangını
1893’te Emet, tarihinin en büyük yangınlarından birini yaşamıştır. Sabaha karşı 4-5 sularında çıkan yangın ağdacı dükkânlarından birinden başlamıştır. İnsanların uykuda olması, müdahalenin geç yapılması, evlerin ahşap ve birbirine bitişik olması, mevsimin yaz olması, kasabada yangına müdahale edecek kadar su olmaması gibi sebeplerden yangın kısa sürede yayılmıştır. Bir saat zarfında; tahıl pazarı, 175 dükkân, 92 ev, 1 cami, 2 medrese, 2 ilkokul, 2 han ve 1 vakıf yanmıştır. Can kaybı olmamakla beraber yanan binalardan hiç eşya kurtarılamamıştır. Evleri yanan yangınzedeler kasabadaki diğer evlere yerleştirilerek erzak ihtiyaçları karşılanmış, Kütahya’da bir komisyon kurularak her türlü tedbir alınmıştır. Yangına dair olan belge şöyledir:
Dâhiliye Nezaretine Mevrûd Telgrafname Suretidir
Temmuzun yirmi altıncı gecesi saat yedi kararlarında nefs-i Emet kasabasındaki ağdacı dükkânlarının birinden ateş zuhuruyla her ne kadar cihet-i askeriye ve hükümetçe tedâbir-i lâzımeye müsâraat edilmiş ise de büyüt ve emâkin mevcûdenin esâsen yekdiğerine muttasıl ve sâkıfları ekseriyetle kiremitten vâreste olup yalnız yarma ta’bir olunur müsteb’id iş’al-i tahtadan yapılmış ve ahalinin dahi pek çoğu uykuda bulunmuş olmak ve kasabada itfa-i harike kâfi su bulunmamak ilcaatıyla bir saat zarfında tahıl pazarı ve yüz yetmiş beş dükkân ve doksan iki hane ve bir cami ve iki medrese ve iki sıbyan mektebi ve bir han ve bir vakıf, diğer han muhterik olduğu ve hamd olsun nüfusça bir gune zâyi’ât olmayıp dükkân ve hanelerdeki eşyanın aksâm-ı külliyesi yandığı ve açıkta kalan ahalinin şimdilik emâkin-i mütebakiyeye yerleştirilmek ve me’kulât tedârik edilmek sûretleriyle muhafaza edilecekse de fukarâ ve zaîfâ kısmının ahvâl-i meşhûdesi her yüzden şâyân-ı âtıfet ve merhamet ve muavenet-ı mahalliye ile terakkî halinin müşekkel bulunduğu mahallinden bildirilmesine mebnî merkez ve mülhakat-ı livaca iânât-ı lazıme cem’iyle harikzedegânın teshîli ihtiyacâtı zımmınca livaca mutasarrıflığın riyâsetinde bir komisyon teşkiliyle cem’-i iânâta müsâraat kılındığı mahallince dahi her sûretle tedâbir-i müfide ittihâzıyla ahalinin ta’mîr ve terakkî-i ahvâli hakkında vesaya-yı kaviyye ifâ edilmiş olmasıyla beraber harikin derece-i ehemmiyetine göre iktizâ-yı hallin icrası Kütahya mutasarrıflığından alınan telgrafnamede iş’âr kılınmış ve musâbîn-i ahalinin açıkta bırakılmayarak gerek mahallince ve gerek merkez livaca tedâbir-i seria ittihâzıyla irahe ve terakki-i esbâbının istihsâli ve neticesinin inbâsı cevâben tebliğ olunmuş ise de sûret-i hâle nazaran ifâ-yı iktizâsı maruzdur. / 27 Temmuz 309
Vali-i Vilâyet-i Hüdavendigâr Münir
NOT; Emet yangınında ev ve işyerleri yanan ailelerin tam listesi ile ilgili bilimsel bir çalışma yürütülmekte olup,kitaplaştırılacaktır.
İŞTE 1893 EMET YANGINI TUTANAKLARI
